حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک در فارسی: رویکردی کمینه گرا

Authors

منصور شعبانی

استادیار زبان شناسی همگانی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

abstract

هدف از نگارش مقالۀ حاضر، بررسی حذف گروه فعلی و حذف متمم فعل­های وجهی و فعل­های اصلی (فعل­هایی که بند را به عنوان متمم می­پذیرند) در زبان فارسی است. بدین منظور، پس از مرور و نقد مطالعات انجام شده در رابطه با این ساخت در زبان فارسی، به بررسی حذف متممِ فعل وجهی و فعل اصلی پرداخته می­شود. از آنجا که در زبان فارسی نمی­توان گروه فعلی را حذف، و زمان جمله را ابقا کرد، باید گفت که در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، ساخت حذف گروه فعلی (طبق تعریفی که در زبان شناسی زایشی به آن استناد می­شود) وجود ندارد. اما در یک ساخت مشابه، امکان حذف متمم فعل­های وجهی جز «باید» و فعل­های اصلی در صورت احراز شرایط حاکم بر حذف وجود دارد. فعل­های وجهی به لحاظ واژ- نحوی فعل اصلی به حساب می­آیند و جایگاه نحوی این دو یکسان است، از این­رو، حذف متمم هر دوی آنها یک ساخت واحد تلقی می­شود. خروج سازه­ای مانند مفعول از جایگاه حذف، وجود پدیدۀ مرجع ناپیدا و امکان خوانش دقیق و نادقیق از ویژگی­های نحوی مهم این ساخت به حساب می­آیند.نتایج این تحقیق نشان می­دهد که در این ساخت، مشخصۀ حذف روی فعل کوچک می­نشیند و پس از ارتقای فعل به جایگاه فعل کوچک و بازبینی مشخصه­های تعبیرناپذیر از طریق رابطۀ تطابق، متمم فعل حذف می­شود اما فعل کوچک ابقا می­شود. طبق شواهد مطرح شده، گروه فعلی واقع در بالای گروه متمم­نما حذف می­شود؛ از این­رو، این ساخت، حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک به حساب می­آید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حرکت فعل اصلی در فارسی(رویکردی کمینه گرا)

در مقاله حاضر، در چارچوب برنامه کمینه گرا و بر پایه نظریه گروه فعلی لایه ای، جایگاه روساختی فعل اصلی را در زبان فارسی بررسی می کنیم.بدین منظور، نخست درباره ترتیب کلمه ها در این زبان و ساخت درونی گروه فعلی سخن می گوییم؛ سپس جایگاه هسته گروه زمان فارسی را بررسی می کنیم و بر اساس آموزه های نظری و شواهد تجربی، نشان می دهیم که در این زبان، زمان در شمار مقوله های گروهی هسته پایان قرار دارد؛ آن گاه از...

full text

ابقای پرسش واژه در زبان فارسی: رویکردی کمینه گرا

این تحقیق کاوشی است در زمینه ابقای پرسش واژه. آرای گوناگونی را که در این باره تاکنون منتشر شده، با دیدگاهی انتقادی بررسی کرده، رویکرد های گوناگون تحلیلی ناظر بر این پدیده را معرفی نموده و سه مقاله مهم را که در این زمینه منتشر شده است، به تفصیل شرح داده است. با مشاهده شباهت های میان زبان انگلیسی و فارسی، تحلیلی ارائه شده است تا رفتار ابقای پرسش واژه در زبان فارسی نیز به شکلی مشابه زبان انگلیسی ت...

15 صفحه اول

تحلیل گروه فعلی هسته ای زبان فارسی بر پایه برنامه کمینه گرا

در این مقاله ساخت سازه ای درونی و شیوه ی اشتقاق نحوی گروه فعلی هسته ای(VP core) در زبان فارسی بر اساس برنامه کمینه­گرا(Minimalist Program) مبتنی بر نظریه ی چامسکی (1995) مورد بررسی قرار می گیرد. گروه های فعلی هسته ای زبان فارسی با توجه به ماهیت لازم یا متعدی بودن هسته ی واژگانی ترکیب سازه ای گوناگونی دارند. در این بررسی بحث خواهد شد که در اشتقاق ساخت سازه ای گروه فعلی هسته ای و در نهایت جمله یا...

full text

گروه فعلی شکافته در فارسی: تمایز هستۀ جهت و فعل کوچک

در بیش از دو دهۀ گذشته، این فرضیه که گروه فعلی متشکّل از دو فرافکن گروه فعلی کوچک یا گروه جهت و گروه فعل واژگانی است، فرضیۀ پذیرفته‌شده‌ای در میان زبان‌شناسان چامسکیایی محسوب می‌شود؛ امّا پژوهش­های اخیر دربارۀ ساختار گروه فعلی، براساس فرضیۀ گروه فعل کوچک شکافته، هستۀ جهت را متفاوت از هستۀ فعل کوچک و گروه فعلی را متشکّل از سه فرافکن می­دانند که عبارت­اند از: گروه فعلی کوچک، گروه جهت و گروه فعل واژگ...

full text

حذف گروه فعلی در زبان کردی سنندجی: رویکردی کمینه‌گرا

موضوع پژوهش حاضر حذف گروه فعلی برپایة داده‌های زبان کردی سنندجی است که در چارچوب برنامۀ کمینه‌گرا بررسی شده است. وجود حذف گروه فعلی در مطالعاتی که به­تازگی در زبان‌ فارسی صورت گرفته به چالش کشیده شده و تحلیل‌های متفاوتی برای آن ارائه شده است. این تحلیل‌ها شامل 1- حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک؛ 2- موضوع تهی؛ 3- حذف گروه اسمی یا گروه حرف تعریف هستند. به­دلیل قرابتی که زبان فارسی با زبان کردی دا...

full text

تحلیل پوسته ای گروه فعلی در زبان فارسی بر پایه برنامه کمینه گرا

چامسکی[1] (1995) به پیروی از لارسن[2] (1988، 1990) تحلیل پوسته ای گروه فعلی[3] را در خصوص چگونگی اشتقاق نحوی ساخت های فعلی چند متممی مطرح کرده است. بر اساس این تحلیل، ترکیب سازه ای گروه فعلی از: (الف) گروه فعلی هسته ای درونی[4] با هسته فعل واژگانی[5] و (ب) گروه فعلی پوسته ای بیرونی[6] با هسته فعل سبک انتزاعی[7] و تعبیری سببی[8] یا عامل گری[9] تشکیل می شود. در این مقاله شیوه اشتقاق نحوی برخی از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

جلد ۷، شماره شماره ۵ (پیاپی ۳۴)، ویژه نامه پاییز، صفحات ۹۷-۱۱۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023